Soga om Gunnlaug Ormstunge

Foto: FlickCC

No er det på tide å setje seg i tidsmaskinen og reise attende til 1000-talet. Då kjem vi litt inn i norrøn tid, og der kan vi kikke litt nærare på sogalitteraturen. Ein av dei meir kjende sogene handlar om Gunnlaug Ormstunge , ein staut kar som kjem ut i hårdt ver. Det er ein dramatisk kjærleikshistorie som dykk skal få lov til å leve ut i klasserommet. Nærare plan finn dykk ved å klikke på Kva skjer'a? (Blir oppdatert i løpet av dagen)

Terningkast...

Foto: FlickCC

Kva er det "eigentlig" som skjer inne i houvdet på norsklæraren når ho sit og vurderer tekstar? Kvifor får Kåre 5 og Kari berre 3 når dei har skrive den same teksten? Mange trur at norsk handlar mest om kjensler, kva ein like og kva (og av og til kven) ein mislike. Heldigvis er det ikkje heilt slikt det fungerer...

Kvar einskilde tekst blir vurdert utifrå eit sett kriterium. Eg spør om du har forstått oppgåva, vurderer innhald, struktur og språk. I fyrste omgång skal vi sjå på på kriterie knytta til argumenterande tekstar (artiklar) og analyse av sakprosatekster.

Eg vil gje tilbakemelding til dykk i retteprogrammet  Markins. Då er det lett for deg å sjå kva du er god på, og kva du bør jobbe meir med. Har du til dømes tjue verbøyingsfeil, så blir du sendt vidare til ein nettstad der du kan trene på nett dette. Mange av disse øvingane finn du inne på sida til Språkrådet. (De fekk òg noko av dette i papirform då det var litt kluss med pc-ane). Det kan vere lurt å øve seg litt der før eg kastar terningen...

Bokbad med Brit Karin

Vi er heldige som har eit fint bibliotek på skulen med flinke og engasjerte bibliotekarar som meir enn gjerne snakkar om korleis bøker gir deg eit rikare liv fyllt med opplevingar frå alle kanter i verda, og let deg bli kjend med historier både frå fortid og framtid. Dessutan kvessar du hjernen når du les, slik at kanskje blir mindre for å bli dement som gammal og du får ein betre kjensle med språket. Så lesing handlar altså ikkje berre om å kose seg...

Brit Karin tok for seg romanane Innsirkling av Carl Frode Tiller, Reis hvis du må, bli hvis du kan av Helga Flatland,  Hobbiten av J.R.R. Tolkien, Ingen må vite  av Aina Basso, Kva tåler så lite at det knuser om du seier namnet på det? av Bjørn Sortland og Skammarserien av Lene Kaaberbøl. Til slutt las ho eit utdrag frå den siste romanen til Arnfinn Kolerud. 

No har alle valt seg ein roman, og vi får tru at dei fleste har valt rett. Les og kos deg, og bli ferdig med boka innan 1.desember. Deretter skriv du ei kort bokmelding (dette kjem vi tilbake til).

Kven si dør vil du feie for?

Foto: FlickCC

Debattinnlegget Litterær vårrengjøring må til var blant ei av oppgåvene til avgangseksamen i hovudmål for nokre år sidan.  I ettertid har teksten vore nytta i skulesamanheng, sjå til dømes korleis Julie tolkar teksten i bloggen sin. Teksten hennar gjer dykk ein peikepinn på kor langt eg forventar at dykk skriv i den neste tolkinga dykkar. På torsdag skal dykk nemeleg sitje og skrive heilt åleine (eg er på kurs).

Då kan du velje om du vil tolke kåseriet Når lukka er overvurdert, eller  kronikken Ja til økt innvandring, eller blogginnlegget Aker Brygge Mållag: Skipingsmøte. Nærare forklåring om korleis du skal løyse oppgåva finn du (som vanleg under "Kva skjer'a? Lukke til!

Sakleg om sakprosa

Foto: FlickCC

Det finst som kjent mange forskjellige typar sakprosa. No skal vi konsenterere oss litt om dei tekstane som gir uttrykk for meiningar og vurderingar, altså dei argumenterande tekstane. Det kan til dømes vere drøftande artiklar, taler, lesarbrev, kritikkar, kåseri og essay. Vi skal sjå korleis vi kan "kle av" teksten gjennom å analysere sendaren sine argument. Les teksten Drøm fra Sagaland .

Deretter svarar du på følgjende spørsmål:

1 Korleis er kommunikasjonssituasjonen?
2 Kva er hovudsynet eller bodskapen?
3 Korleis argumenterer sendaren for synet sitt?
4 Kor verknadsfull er den strategien sendaren

Frå Å analysere sakprosatekstar (eg lenkar til nettstaden til Gyldendal Panorama, der finn dykk mykje nyttig stoff).

Korleis sjekka dykk g-mailen utan internett?

Foto:FlickCC

Born i dag har framleis foreldre som kan fortelje dei historiar frå den tida då det ikkje fanst internett. Så difor var ikkje så rart at niåringen her i huset spurde korleis ein sjekka mail før internettet kom. I dag har dykk arbeidd ut ei tekstskisse om bruken av sosiale medium. No skal du nytte skissa di til å skrive ein liten tekst om sosiale medium. Oppskrifta heiter femavsnittsmetoden, så sett i gong!

Slik kan det gå

Foto: FlickrCC

 Eg vel meg eit lite kvardagsdikt om det å skrive:

Tre linjer

Ei linje er bra.
To linjer er imponerande.
"Jaså, gut, tre linjer. Kva trur du far din seier til det?"


Ragnar Hovland. Katten til Aasen møter hunden frå Baskerville (1996)

Ps. Eg fann ikkje noko bilete som passa til teksten. Difor tenkte eg at da vel eg berre eit bilete som eg likar godt og som pyntar opp. Så enkelt, og så fint!

Fjong opp bloggen din!

Foto: FlickCC

Det er på tide at dykk pyntar litt opp bloggane dykkar. Finn eit nynorsk dikt (eller på bokmål om du kjem i beit), og skriv det inn på bloggen. Legg inn eit fint bilete som du tykkjer om (sjekk om det er cc-merka) - vips så har du eit blogginnlegg. Hugs òg å skriv inn e-postadressa di nederst på sida her, så er du alltid oppdatert på kva som hender. Prøv òg om du kan leggje deg inn som "følgjer" på dei andre bloggane i klassen. Viss det går på tverke, så ring på hos naboen.

Eg har ein plan

Stalin hadde femårsplanar. Det var ikkje noko særleg lur ide, i alle fall ikkje for dei som vart utsett for disse planane. Eg har ein overordna plan, men han er ikkje så detaljert enno. Planen er at eg legg denne planen ut i Google Dokumentar, og så gjer eg endringar når eg finn det for godt. Så berre vent...

(Og for de av dykk som skulle lure på kvifor eg valde dette biletet, så er det fordi eg aldri har likt Stalin, og difor synest eg det var mykje meir stas å pynte opp med ein finsk lapphund)

Det finst ingen snarveg til suksess

Foto: GoogleCC

Likevel kan det vere greitt å lese igjennom hurtigguide til femavsnittsmetoden.

Skrive meir?

Foto: FlickCC

Har du lyst til å utforske skriverolla? Norsk forfattersentrum arrangerer kurs i skjønnlitterær skriving for ungdom. Invitasjonen ligg på Frontar.

Kvess pennen!

Har du nokon gong opplevd at det stoppar opp? Du skulle setje deg ned å skrive, men plutseleg finn du på alt mogeleg anna. Kanskje ryddar du rommet, går tur med undulaten, besøker ein fjern slektning, vatnar naboen sine blomar eller beint fram går inn i ei djup kjensle av motløyse.

Då er det godt å vite at det er hjelp å få. Vi sjå nærare på korleis femavsnittsmetoden kan kurere skrivevegring og hjelpe deg til å utvikle gode tekstar gjennom å stille dei gode spørsmåla.

Likskapen mellom tigrar og nynorskbrukarar

Foto:FlickrCC

Visste du at tigeren snart blir utrydda viss vi ikkje gjer noko? No er det berre 3200 tigrar att i heile verda. Heldigvis står det betre til med nynorskbrukarane, men dei òg er på vikande front. Vi får slå eit slag for for dei begge, og byrjer med nynorsken. (Teksten er under arbeid. Eg har ikke kome kome heilt til poenget, men det skal altså handle om trua dyr og språk og sånt..Og mens eg tenkjer på det, kan jo de sjå nærare på programmet for i dag.)

Det kjem mykje fin litteratur ut av gode songar

 I novellesamlinga Popsongar av Frode Grytten er alle novellane skrivne til ein bestemt song. Novella 1:1 er skriven til Tom Waits' Foreign Affairs.

Vi friskar opp

Foto: FlickCC

Det gjer seg med ein liten oppkvikkar.Vi skal sjå litt nærare på den nynorske grammatikken og kva det er viktig å hugse på når vi skriv nynorsk. Eg er viss på at dette er "gammalt nytt", men repetisjon er jo ein viktig del av læringsarbeidet. No er utvikla komme så langt at de sitje heime og høyre på e-forelesing i nynorsk. I tillegg kan de høyre på meg og gjere oppgåver på skulen. Så dette blir bra. :-)

Den som les mykje, får av og til lyst til å skrive

Foto: FlickCC

Kva om alle har som mål at dei skal lese minst ei roman på nynorsk denne hausten? Jo meir de les, jo meir naturleg fell språket for dykk når de skriv. På nynorskbok.no  og deichmanske finn du bøker for ein kvar smak.Olaug Nilssen er jo ei kvinne i vinden. Den siste romanen hennar (med den noko underlege tittelen Få meg på, for faen) er filmatisert og har akkurat hatt premiere på Trondheim kino.Ragnar Hovland er ein mann med sprø humor og mange fine tekstar. Berre for å ha nemnt nokre (og ingen av dei er bitre).

På mandag skal vi jobbe meir med lesestrategiar. Opplegget legg eg i Google Dokumentar (det fine med det er at eg kan gå inn å endre på det når eg vil).Krute bra!

Nynorsk er til for dei bitre

Foto: FlickCC

Er nynorsken til for at bygdefolk skal sitje å skrive artiklar på nynorsk om kvifor me treng nynorsken? spør Anita Svendheim i Magasinett. Vi skal etter kvart bruke Magasinett som ein del av nynorskundervisninga, så kvifor ikkje gjere seg litt kjent så lenge? Tonen er lett, og råda er mange.

Med lykt og lupe

Foto: FlickCC

har eg lett etter dykk der ute på verdsveven. Eg har funne nokre fine bloggar, men framleis saknar eg dei fleste. Oppmodinga går difor ut på ny: send meg bloggadressa di på e-post! Viss du ikkje er fortroleg med å leggje bloggen ut på verdsveven, så ta ein prat med meg. Vi kan stenge tilgongen slik at berre dei i klassen vår får sjå.

Trening må til

Foto: FlickCC

Vi har alle noko å strekkje oss etter. No har eg tenkt litt i ro og mak, og da fann eg ut korleis vi skulle gå laus på dette med lesestrategiar. Fyrst hadde eg tenkt at "he, he... vi tek ein snarveg", vi har jo så mykje vi skal arbeide med i norskfaget.

No har eg funne ut at det luraste er, ikkje overraskande, å byrje på byrjinga. Altså: gå inn på nettstaden hurtiglesing.no . Klikk deg inn på treningsoppgåver, og gjer oppgåve 1 - 4. Det tek litt tid, men eg trur det er ein god investering. Når du er ferdig skriv du eit kort refleksjonsnotat om kva du har lært. Du vel sjølve om du legg skriv dette notatet på bloggen, eller om du postar det i norskrommet på Fronter.

Man skal ei lese for å sluke, men for å se hva man kan bruke

Foto: FlickCC

 Tekstar er av ulikt slag. Nokre inviterer til å krype opp i sofaen, krølle seg godt saman og leve seg inn i. Andre tekstar må vi sveitte meir over. Kanskje skjønner vi ikkje noko før vi har lese teksten både to og tre gonger. I dag skal vi sjå nærare på korleis rett lesestrategi  kan hjelpe oss i møte med ulike tekstar.